Τα θεματικά πάρκα είναι χώροι ψυχαγωγίας που προσφέρουν ποικιλία από αξιοθέατα, διαδρομές, θεάματα και λοιπά δρώμενα, επικεντρωμένα γύρω από ένα συγκεκριμένο θέμα ή ένα σύνολο θεμάτων. Τα πάρκα αυτά σχεδιάζονται για να παρέχουν στους επισκέπτες ένα εμβυθιστικό (immersive) και συχνά φανταστικό περιβάλλον διαφυγής από την καθημερινότητα, ψυχαγωγίας αλλά και εκπαίδευσης ταυτόχρονα. Η κλίμακά τους μπορεί να κυμαίνεται σε μέγεθος από τα μικρά περιφερειακά πάρκα έως μεγάλους, διεθνώς αναγνωρισμένους προορισμούς.
Τα θεματικά πάρκα δεν είναι μουσεία, αλλά μπορούν να περιλαμβάνουν και μουσεία. Με τις πολλαπλές δραστηριότητες που παρέχουν γίνονται συχνά τοπικές εστίες τουρισμού και προσέλκυσης επισκεπτών. Το υπό μελέτη Εμβληματικό Θεματικό Πάρκο Παλαιοντολογίας στο Πικέρμι φιλοδοξεί να είναι το μεγαλύτερο παρόμοιο εγχείρημα στην Ελλάδα και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη.
Αξίζει να σημειώσουμε πως, όπως θα φανεί και στα παραδείγματα που θα δώσουμε, τα περισσότερα παλαιοντολογικά πάρκα έχουν σαν κεντρικό θέμα δεινοσαύρους, τα ερπετά των οποία έζησαν και κυριάρχησαν στον πλανήτη μας από ~250 εκατομμύρια χρόνια μέχρι ~65 εκατομμύρια χρόνια από το παρόν. Αντίθετα στο Πικέρμι τα απολιθώματα είναι από μια «νεότερη» εποχή, το Μειόκαινο (~7 εκατομμύρια χρόνια στο παρελθόν), και κυριαρχούν τα θηλαστικά, πολλά από τα οποία είναι προγονικά είδη σημερινών θηλαστικών ή και είδη που έχουν εξαφανιστεί. Θεματικά πάρκο με επίκεντρο το Μειόκαινο υπάρχουν στην Ουγγαρία, στην Ευρώπη, αλλά με διαφορετικά είδη. Η σχετική πρωτοτυπία του χώρου θα καταστήσει το Θεματικό Πάρκο Παλαιοντολογίας στο Πικέρμι ξεχωριστό στην Ευρώπη.
Εκπαιδευτικά Θεματικά Πάρκα
Τα εκπαιδευτικά θεματικά πάρκα συνδυάζουν την ψυχαγωγία με εκπαιδευτικά στοιχεία. Τα πάρκα αυτά έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν στους επισκέπτες μια ελκυστική και διδακτική εμπειρία με επίκεντρο συγκεκριμένα θέματα ή θεματικές ενότητες. Στόχος τους είναι να κάνουν τη μάθηση ευχάριστη και διαδραστική, ελκυστική τόσο για τα παιδιά όσο και για τους ενήλικες. Τα εκπαιδευτικά θεματικά πάρκα μπορεί να καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, από την επιστήμη και την ιστορία έως την τέχνη και τον πολιτισμό.
Παραδείγματα θεματικών πάρκων
Παρακάτω παραθέτουμε μερικά ενδεικτικά επιλεγμένα παραδείγματα από θεματικά πάρκα που συνδυάζουν και εκπαιδευτικές και επιμορφωτικές δραστηριότητες από όλο τον κόσμο:
- Cité de l’espace. Τουλούζη, Γαλλία. Το Cité de l’espace είναι ένα θεματικό πάρκο που επικεντρώνεται στο διάστημα και την κατάκτηση του διαστήματος που βρίσκεται στην Τουλούζη της Γαλλίας. Διαθέτει μοντέλα σε πλήρη κλίμακα του πυραύλου Ariane 5, του διαστημικού σταθμού Mir και των μονάδων Soyuz, καθώς και ένα πλανητάριο όπου παρουσιάζονται παραστάσεις. Επιπλέον, υπάρχουν (διαδραστικά) εκθέματα στο Cité de l’Espace, όπως μια μακέτα μιας αίθουσας ελέγχου και ο Terr@dome (ένα γήινο ημισφαίρο) για την ιστορία του διαστήματος από το Big-bang μέχρι το ηλιακό σύστημα.
url: https://en.cite-espace.com/
- Dinopolis. Τερουέλ, Αραγωνία, Ισπανία. Ένα θεματικό πάρκο δεινοσαύρων που σε έναν μεγάλο χώρο, ο οποίος στεγάζει ένα μουσείο παλαιοντολογίας, ένα λούνα παρκ με κούνιες και καρουζέλ σε στιλ της Λίθινης Εποχής, διάφορα αξιοθέατα που ταξιδεύουν τον επισκέπτη πίσω στο χρόνο, έναν τρισδιάστατο κινηματογράφο, έναν προσομοιωτή 4D και άλλους πολλούς χώρους αναψυχής εστίασης και χαλάρωσης.
url: https://www.dinopolis.com/
- Paleo Park. Μπάλε, Ίστρια, Κροατία. Στην περιοχή όπου ανασκάφηκαν απολιθώματα δεινοσαύρων έχει κατασκευαστεί ένα μεγάλο θεματικό πάρκο. Περιλαμβάνει ένα μουσείο δεινοσαύρων με εκθέματα από ανασκαφές καθώς και αναπαραστάσεις δεινοσαύρων. Περιλαμβάνει υδάτινο πάρκο ψυχαγωγίας με θέμα τους δεινόσαυρους και εκπαιδευτική πλατφόρμα σε έκταση 16 στρεμμάτων, ενσωματωμένη στον αυθεντικό χώρο των ευρημάτων. Εδώ, οι επισκέπτες μπορούν να περπατήσουν ανάμεσα σε αντίγραφα δεινοσαύρων σε διαφορετικά μεγέθη, γεγονός που αναπόφευκτα προκαλεί περιέργεια και γοητεία
url: https://www.monperin.com/dinosaurs-living-at-paleo-park
- Vulcania. Saint-Ours-les-Roches, Γαλλία. Πρόκειται για ένα μεγάλο θεματικό πάρκο ηφαιστειολογίας αλλά και επιστημών της Γης, που περιλαμβάνει λούνα παρκ, προβολές, διαδρομές, διαλέξεις, ξεναγήσεις και ψυχαγωγικές δραστηριότητες.
- Θεματικό πάρκο μειοκαίνου σε παλαιό ορυχείο ασβεστόλιθου στο Φερτοράκος της Ουγγαρίας, Κατά το ήμισυ μουσείο εξόρυξης και κατά το άλλο μισό θεματικό πάρκο της θαλάσσιας πανίδας της Παννόνιας Θάλασσας
Θεματικά πάρκα στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα μέχρι στιγμής τα θεματικά πάρκα είναι μικρότερης κλίμακας και πιο μικρής θεματικής εμβέλειας αλλά πολλαπλασιάζονται τα τελευταία χρόνια, μερικά ενδεικτικά εγχειρήματα:
- Σιδηροδρομικό Πάρκο Καλαμάτας. «Ένα θεματικό πάρκο που καλύπτει έκταση 54 στρεμμάτων και είναι το πρώτο θεματικό πάρκο που ιδρύθηκε στη χώρα μας και το οποίο λειτουργεί από το 1986. Το τροχαίο υλικό του ΟΣΕ έχει διαταχθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να σχηματίζονται συρμοί που μπορούν να μετακινηθούν μέσα στο πάρκο. Στο χώρο έχουν συντηρηθεί επίσης το παλαιό διώροφο κτήριο του σταθμαρχείου, οι τέσσερις πλατφόρμες επιβίβασης, ο υδατόπυργος και η μεταλλική γέφυρα πεζών μήκους 28 μ. Στα βαγόνια των συρμών φιλοξενούνται και δραστηριότητες των πολιτιστικών φορέων της πόλης. Στον ελεύθερο χώρο του πάρκου υπάρχουν γήπεδα, παιδική χαρά και ένας αμφιθεατρικός χώρος όπου διοργανώνονται ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις»
- Vagonetto. Φωκίδα. «Πρόκειται για ένα θεματικό πάρκο που βρίσκεται στο διάσελο Γκιώνας και Παρνασσού, στο 51ο χλμ. της εθνικής οδού Λαμίας-Άμφισσας, μέσα στο χώρο των εγκαταστάσεων της Elmin Bauxites S.A. Στόχος του Μεταλλευτικού Πάρκου Φωκίδας είναι, όχι μόνο να παρουσιάσει τους χώρους λειτουργίας ενός μεταλλείου, αλλά να ενημερώσει, να ψυχαγωγήσει και να εκπαιδεύσει τις καινούργιες γενιές πάνω στην ιστορία εκμετάλλευσης του βωξίτη και των ανθρώπων που εργάστηκαν σε αυτό»
url: http://www.vagonetto.gr/?lang=el
- The Newton Park. Καρπενήσι. Ένα θεματικό πάρκο φυσικής και επιστημών στο Καρπενήσι, κυρίως για παιδιά τα οποία μέσα στο πάρκο συνδυάζουν τη διασκέδαση με τη γνώση.
- https://www.thenewtonpark.gr/
- Synest Area. Συνεβρο Αχαΐας. Ένα βοτανολογικό θεματικό πάρκο που συνδυάζεται με λαογραφικό θεματικό πάρκο με θέμα τη ζωή και την κουλτούρα των Αρμενίων
- url: https://www.areasynest.gr/
Του Μιχάλη Παναγιωτάκη, μέλους της ερευνητικής ομάδας του έργου Πικέρμι 123
